Flexibiliteit en medeleven van een TCK

Graslei, centrum Gent, België

Mijn zus is pas verhuisd vanuit Canada naar België. Dat was haar elfde verhuizing – geloof ik. België is het 7^e land dat zij nu thuis gaat noemen. Terwijl zij een tijdje geleden druk bezig was met inpakken las zij op deze blog dat “vaak verhuizen” boven aan de lijst stond van nadelen van de (a)TCK ervaring. Dat zette haar tot nadenken. Het is een voorrecht dat zij mijn eerste gastblogger zal zijn. Welkom en bedankt. Ik hoop in de toekomst vaker gasten hier aan het woord te laten komen. Hier volgt deel 1 van haar bijdrage Verhuizen als voordeel.

                                               ***

Als TCK ben ik mij in meerdere landen thuis gaan voelen. Al de verschillende culturen hebben toegevoegd aan de vorming van mijn persoon, de gewoontes en tradities waar ik mij mee identificeer. Een TCK heeft een flexibele identiteit waarmee je medeleven kan tonen aan hele verschillende mensen en dat zie ik als voordeel.

Blue Jays stadion- Rogers Centre Toronto

In de week vóór mijn meest recente verhuizing ben ik nog naar een honkbal wedstrijd geweest van de Toronto BlueJays. Ze speelde tegen een Amerikaans team en van te voren – traditie getrouw – werd zowel de Canadese als het Amerikaans volkslied gezongen. De tekst werd geprojecteerd op een scherm in het stadion en ik hou van zingen dus ik zong allebei mee. Niet omdat ik mij nou ontzettend verbonden voel met die nationaliteiten maar wel uit respect. Een volkslied heeft een plechtige waarde die ik op veel plaatsen in de wereld in grote en kleine ceremonies heb mogen ervaren. Niet meezingen vind ik altijd een beetje brutaal – en je ziet het zo vaak, vooral bij sport evenementen.

Ik raakte aan de praat met een aantal toeristen waar ik naast zat en tijdens een pauze vroeg iemand waarom ik allebei de volksliederen meezong. Goeie vraag. Toen ik uitlegde dat ik Nederlandse was en geboren in Malawi begreep de desbetreffende dame er nog minder van. Er is geen enkel volkslied dat ik helemaal uit mijn hoofd ken, wel zijn er vijf of zes die ik aardig mee kan zingen!

Ik zing mee omdat ik mij wil verbinden met het moment en de mensen om mij heen. Door mee te zingen hoop ik waardering te uiten voor de plechtigheid, voor het samen zijn. Dat betekent niet dat ik het eens ben met alles waar deze staten voor staan. Ik kan mij voorstellen dat je als Canadees of Amerikaan op deze manier de honkbalspelers bemoedigd. Ik kan mij voorstellen… Het is een manier om mijn inlevingsvermogen die over de jaren door vele verhuizingen gecultiveerd is te uiten.

Schrijver Adriaan van Dis vat het voor mijn gevoel goed samen. Hij heeft het in zijn boek Tikkop (2010) hier niet specifiek over TCKs maar ik voelde mij aangesproken. Jij ook?

“Zwjimelaars waren het, aanstellers die grote complotten vermoedden, maar toch leerde hij van die mensen: ze maakte zijn wereld groter, verpletterde hokjes in zijn kop. Je kon in twee, drie landen leven, ook als je niet rijk was, en in meerdere culturen. Tussen fluweel en schuurpapier. Het decor bepaalde je rol. Als je niet precies wist wie je was, moest je zo nu en dan een ander kunnen zijn.”